Dyrektywa Single Use Plastic, przyjęta w maju 2019 roku, jest jednym z największych kroków podjętych przez UE w celu ograniczenia użycia plastiku jednorazowego.
Dyrektywa ma na celu zakazanie i ograniczenie najbardziej szkodliwych produktów plastikowych, takich jak plastikowe sztućce, słomki, patyczki do uszu, pojemniki na żywność i kubki do napojów. Zgodnie z dyrektywą, państwa członkowskie UE są zobowiązane do wprowadzenia zakazów i innych środków mających na celu ograniczenie użycia tych produktów.
Ponadto dyrektywa SUP promuje rozwój alternatywnych rozwiązań i produktów przyjaznych dla środowiska. Przykłady to sztućce i naczynia jednorazowe wykonane z materiałów biodegradowalnych , kubki zrobione z papieru lub roślinnych włókien, a także opakowania na żywność wykonane z kompostowalnych materiałów, a także alternatywy w postaci sztućców wielorazowego użytku. Wprowadzenie tych zrównoważonych rozwiązań ma przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2 i zużycia surowców, jednocześnie promując innowacje i rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym.
Implementacja dyrektywy Single Use Plastic wymaga współpracy wszystkich zainteresowanych stron, w tym producentów, konsumentów, władz lokalnych i organizacji pozarządowych. Polska wprowadza założenia dyrektywy ze sporym opóźnieniem. Rok 2023 ma być przełomowym dla nowego ustawodawstwa. Pojawiły się już pierwsze rozporządzenia oraz zmiany w zapisach prawnych, które wpłyną na politykę opakowaniową i recykling w kraju.
Z tego artykułu dowiesz się, kiedy i jakie najważniejsze zmiany nas czekają. Postaramy się też rozwiać wątpliwości związane z poszczególnymi zagadnieniami dotyczącymi dyrektywy oraz wyjaśnić pojęcia z nią związane.
Postanowienia ustawy na podstawie dyrektywy SUP kierowane są do wszystkich przedsiębiorców wprowadzających wskazane w ustawie produkty do obrotu oraz do użytkowników końcowych, ponieważ celem ustawy jest edukacja ekologiczna i uwrażliwienie społeczeństwa na potrzeby środowiska naturalnego. Co za tym idzie cały łańcuch od produkcji po konsumenta zostaje objęty postanowieniami wynikającymi z ustawy.
W tym producenci opakowań zostają dodatkowo zobowiązani do prowadzenia edukacji społecznej w zakresie użycia i recyklingu tworzyw, z jakich produkowane są przez nich opakowania. Dodatkowo kraje Unii Europejskiej z biegiem czasu dążyć będą do zamknięcia obiegu tworzyw sztucznych, czyli wielokrotnego recyklingu tych tworzyw i możliwie jak największego ograniczenia produkcji nowych.
Wiele. A nawet bardzo wiele. Zacznijmy od tego, że każdy przedsiębiorca, który składuje u siebie odpady z tworzyw sztucznych, jest zobowiązany do zarejestrowania i wpisu lub aktualizacji już aktywnego wpisu w BDO (Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami ).
Kolejną istotną zmianą wprowadzoną przez dyrektywę Single Use Plastic jest zakaz stosowania i sprzedaży jednorazowych plastikowych produktów, takich jak słomki, sztućce, patyczki do uszu czy popularne opakowania styropianowe. Wprowadzenie zakazu wymusi na producentach i sprzedawcach poszukiwanie alternatywnych, bardziej przyjaznych dla środowiska rozwiązań. Oznacza to, że konsumenci będą mieli szerszy dostęp do produktów wielokrotnego użytku, wykonanych z materiałów biodegradowalnych lub poddających się recyklingowi.
Czymś, co zainteresuje nie tylko przedsiębiorców, ale też konsumentów są na pewno zapisy mówiące o nałożeniu dodatkowych podatków na opakowania jednorazowe z tworzyw sztucznych, które dotykać będą zarówno producentów,przedsiębiorców, jak i konsumentów.
Warto nadmienić, że pomimo tego, że w ustawie zostały wymienione poszczególne produkty objęte zakazem wprowadzania do obrotu. To w przypadku dodatkowych opłat i innych zobowiązań związanych opakowaniami z tworzyw sztucznych obowiązuje definicja, czym takie tworzywa są:
Tworzywo sztuczne” oznacza materiał składający się z polimeru zgodnie z definicją w art. 3 pkt 5 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, do którego mogły zostać dodane dodatki lub inne substancje i który może funkcjonować jako główny składnik strukturalny produktów końcowych, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane.
Brzmienie tej definicji wraz z pełnym kontekstem można znaleźć w dzienniku urzędowym Unii Europejskiej C216 z 7 czerwca 2021
Dokładnie od maja tego roku część przepisów związanych z dyrektywą Single Use Plastic (SUP) została wprowadzona w życie. Nowe zasady dotyczą produkcji i wprowadzania do obiegu wyrobów z tworzyw sztucznych wymienionych w ustawie.
Ustawa o Jednorazowych Wyrobach Plastikowych (SUP), ma na celu ograniczenie negatywnego wpływu jednorazowych wyrobów plastikowych na środowisko. W praktyce oznacza to, że od maja tego roku niektóre produkty z tworzyw sztucznych zostały objęte zakazem wprowadzania do obrotu.
Do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objętych
zakazem wprowadzania do obrotu zalicza się:
1. Patyczki higieniczne, z wyjątkiem patyczków przeznaczonych do
celów medycznych (…)
2. Sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki)
3.
Talerze
;
4.
Słomki
, z wyjątkiem słomek przeznaczonych do celów medycznych
(…)
5.
Mieszadełka do napojów;
6. Patyczki mocowane do balonów i służące do tego, aby balony się na
nich opierały, w tym mechanizmy tych patyczków, z wyjątkiem
balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych
zastosowań, które to balony nie są rozprowadzane wśród
konsumentów
7. Pojemniki na żywność wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
(…)
8. Pojemniki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z
polistyrenu ekspandowanego;
9.
Kubki na napoje
, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z
polistyrenu ekspandowanego.
Oraz produkty wykonane z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych.
Jednak warto zaznaczyć, że nowe przepisy dotyczące dyrektywy SUP zostają wprowadzone stopniowo. Pojawiają się one w etapach, aby zarówno producenci, jak i konsumenci mieli czas na dostosowanie się do nowych wymogów. Wkrótce cała dyrektywa SUP będzie w pełni wdrożona, co w założeniu przyczyni się do zmniejszenia ilości plastikowych odpadów.
Już teraz można dostrzec pozytywne skutki wprowadzanych przepisów. Coraz więcej firm i producentów poszukuje ekologicznych alternatyw dla tradycyjnych wyrobów jednorazowych, wprowadzając do oferty opakowania i naczynia z materiałów biodegradowalnych , takich jak PLA, czy też z tworzyw wielokrotnego użytku. Sieci marketów spożywczych rozpoczęły akcje przyjmowania szkła bez potrzeby posiadania paragonu, a w sklepach coraz częściej można zobaczyć papierowe torby zamiast popularnych plastikowych zrywek.
To zachęcający znak, że polskie społeczeństwo zaczyna bardziej doceniać ekologiczne rozwiązania. Nie zmienia to jednak faktu, że nowe zasady mogą być uciążliwe. Szczególnie jeśli nie są doprecyzowane, czego obecnie jesteśmy świadkami. W najbliższym czasie musimy uzbroić się w cierpliwość oraz na bieżąco sprawdzać aktualizacje ustaw i rozporządzeń BDO.
Ochrona środowiska jest wyzwaniem globalnym, ale wprowadzenie ustawy o jednorazowych wyrobach plastikowych jest krokiem w dobrą stronę. Dzięki nowym przepisom będziemy mieli szansę ograniczyć zanieczyszczenie plastikiem, chroniąc nasze morza, rzeki, zwierzęta i ekosystemy przed katastrofalnymi skutkami. To zadanie, w którym wszyscy możemy wziąć aktywny udział, podejmując proekologiczne wybory i dbając o naszą planetę dla przyszłych pokoleń.
Przede wszystkim najważniejsze jest, żeby przygotować się do nadchodzących zmian - w stosowaniu opakowań jednorazowych z tworzyw sztucznych - zapoznając się z treścią ustaw oraz ich opracowaniem. Warto także polegać na partnerach biznesowych, dla których opakowania do dań na wynos to chleb powszedni. W tym miejscu oczywiście oferujemy również swoją pomoc w kwestiach związanych z nadchodzącymi zmianami oraz poszukiwaniem odpowiednich zamienników. W Tedmarku dysponujemy ekspercką wiedzą na temat opakowań z tworzyw sztucznych oraz ekologicznych. Wiedzą tą chętnie się dzielimy z naszymi klientami i partnerami.
W tej chwili na pewno dużym wyzwaniem dla rynku gastronomicznego będą różniące się od siebie interpretacje niektórych przepisów. Najtrudniejszymi zagadnieniami stają się te, dotyczące opłaty konsumenckiej i obowiązku jej ewidencji. Obowiązek ten spada na przedsiębiorcę, który przekazuje produkty w opakowaniach jednorazowych konsumentom.
Ważnymi z naszej perspektywy zapisami nowych ustaw są:
Pozytywną informacją na pewno jest to, że jeżeli jako przedsiębiorca posiadamy jeszcze zapasy produktów zakazanych według ustawy, to nadal możemy z tych zapasów korzystać. Zakaz wprowadzania do obrotu bowiem ciąży na producentach. Zgodnie z logiką więc nie wyrzucamy już wyprodukowanych opakowań. Byłoby to niezgodne z założeniami dyrektywy SUP, która ma na celu zniwelowanie negatywnego wpływu tworzyw sztucznych na środowisko.
Jak więc się przygotować do nadchodzących zmian tak by biznes na tym nie ucierpiał?
1. Zapoznanie się z treścią ustawy i jej opracowaniem
Pierwszym krokiem jest dokładne zapoznanie się z treścią ustawy o Jednorazowych Wyrobach Plastikowych oraz z wszelkimi jej opracowaniami i wytycznymi. Ważne jest, aby wiedzieć, które wyroby z tworzyw sztucznych zostały objęte zakazem, aby uniknąć potencjalnych konsekwencji prawnych. Warto również zrozumieć cele i znaczenie tej ustawy dla ochrony środowiska i zdrowia ludzi. Zachęcamy do śledzenia naszych wpisów zarówno blogowych, jak i na mediach społecznościowych. Tam postaramy się odpowiadać na nurtujące pytania i wyjaśniać niezrozumiałe zagadnienia.
2. Współpraca z partnerami biznesowymi
Firmy, dla których opakowania jednorazowe z tworzyw sztucznych są kluczowym elementem działalności, powinny nawiązać współpracę z zaufanymi partnerami biznesowymi. Współpracując z odpowiednimi dostawcami opakowań, można poszukać ekologicznych i zrównoważonych alternatyw, które spełnią wymagania ustawy SUP. Podkreślamy, że jako hurtownia opakowań dla gastronomii szykujemy już od dłuższego czasu rozwiązania dla naszych klientów, tak aby nie tylko były zgodne z nowymi przepisami, ale także, aby nie obciążały nadmiernie kieszeni przedsiębiorców.
3. Poszukiwanie odpowiednich zamienników
Następnie warto rozpocząć poszukiwania odpowiednich zamienników dla plastikowych opakowań. W Tedmarku dysponujemy ekspertami w dziedzinie opakowań z tworzyw sztucznych oraz ekologicznych. Nasza wiedza i doświadczenie pozwolą nam pomóc w wyborze odpowiednich, ekologicznych alternatyw dla tradycyjnych wyrobów jednorazowych.
4. Edukacja personelu i klientów
Wdrożenie nowych zasad może wymagać edukacji personelu w zakresie korzystania z nowych, ekologicznych opakowań oraz dbania o środowisko. Dodatkowo warto zaangażować klientów w proekologiczne działania i zachęcać do korzystania z ekologicznych opakowań .
5. Działania proekologiczne na każdym etapie działalności
Ważne jest, aby firma w miarę swoich możliwości angażowała się w działania proekologiczne na każdym etapie swojej działalności. Może to obejmować np.: zmiany w procesach produkcyjnych, ograniczenie zużycia energii, recykling odpadów oraz promowanie zrównoważonych praktyk wewnątrz firmy i na rynku. Pomoże to zbudować odpowiedni wizerunek firmy i pozytywnie wpłynąć na wyróżnienie pośród konkurencji.
Pamiętajmy, że niedotrzymanie obowiązków wynikających z ustaw może zostać ukarane mandatami sięgającymi nawet 500 000 zł.
Podsumowując, zmieni się wiele, ale mamy jeszcze czas na wprowadzenie odpowiednich zmian i nawyków w prowadzonym przedsiębiorstwie. Jak mówi stare przysłowie: Nieznajomość prawa szkodzi, dlatego priorytetem powinno stać się zaznajomienie z nowymi zasadami oraz stała aktualizacja tej wiedzy. Ponownie zapraszamy do śledzenia naszych wpisów zarówno na blogu, jak i mediach społecznościowych, gdzie regularnie będziemy informować o nadchodzących zmianach.
O autorze:
Patrycja, to ekspertka ds. mediów społecznościowych i rynków e-commerce. Specjalizuje się w wykorzystywaniu nowych trendów rynkowych w handlu produktami dla gastronomii. Interesuje się również fotografią produktową, która pomaga w kreowaniu atrakcyjnej wizualizacji naszych opakowań. Poza tym, zgłębia wiedzę dotyczącą ekologicznych rozwiązań, wspierająć firmę w promowaniu świadomych, ekologicznych opcji w branży opakowań gastronomicznych.