Rok 2025 przyniesie szereg istotnych zmian legislacyjnych, które mogą znacząco wpłynąć na rynek gastronomii i opakowań. Wprowadzone przepisy mają na celu ograniczenie negatywnego wpływu branży na środowisko oraz dostosowanie się do rosnących oczekiwań konsumentów w zakresie ekologii i zrównoważonego rozwoju. W artykule omówimy kluczowe zmiany oraz ich potencjalne konsekwencje dla restauratorów, producentów opakowań i konsumentów.
Dyrektywa SUP, mająca na celu ograniczenie wpływu jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, została wdrożona w Polsce w 2023 roku. Jej przepisy wchodzą w życie etapami:
1 stycznia 2024 roku: Przedsiębiorcy są zobowiązani do umożliwienia klientom zakupu napojów czy posiłków w opakowaniach wielokrotnego użytku.
1 lipca 2024 roku: Wprowadzający napoje w jednorazowych pojemnikach z tworzyw sztucznych muszą stosować zakrętki i wieczka trwale przymocowane do opakowań.
Te regulacje mają na celu zmniejszenie ilości odpadów plastikowych i promowanie opakowań wielokrotnego użytku w sektorze gastronomicznym. W Polsce w 2025 roku dyrektywa ta będzie w pełni egzekwowana, a kontrole sanitarne sprawdzą, czy lokale gastronomiczne spełniają jej wymogi.
Rozporządzenie GPSR, dotyczące ogólnego bezpieczeństwa produktów, obowiązuje od 13 grudnia 2024 roku. Obejmuje ono wszystkie produkty wprowadzane na rynek UE, w tym opakowania używane w gastronomii. Celem GPSR jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów poprzez wprowadzenie jednolitych standardów bezpieczeństwa dla wszystkich produktów dostępnych na rynku.
W Polsce lokalne organy nadzoru takie jak Inspekcja Handlowa będą odpowiedzialne za egzekwowanie nowych przepisów. Restauratorzy i producenci opakowań muszą zadbać o zgodność swoich produktów z normami GPSR, aby uniknąć kar finansowych oraz problemów prawnych.
Od 1 stycznia 2025 roku w Unii Europejskiej obowiązuje wymóg, aby wszystkie butelki PET zawierały co najmniej 25% recyklowanego PET (rPET). W Polsce obowiązek ten obejmie wszystkie firmy produkujące lub importujące napoje w plastikowych butelkach. Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz organy nadzoru będą monitorować, czy przedsiębiorcy spełniają ten wymóg. Wprowadzenie tego obowiązku ma na celu zwiększenie udziału materiałów pochodzących z recyklingu w produkcji opakowań oraz wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym.
Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny dla opakowań po napojach. Dotyczyć to będzie m.in. butelek plastikowych i szklanych oraz puszek metalowych. Lokale gastronomiczne będą zobowiązane do przyjmowania zwrotów tych opakowań od konsumentów oraz do odpowiedniego ich przechowywania i przekazywania do recyklingu. Wprowadzenie systemu kaucyjnego ma na celu zwiększenie poziomu recyklingu i ograniczenie zaśmiecania środowiska opakowaniami po napojach.
Unia Europejska wprowadza kolejne ograniczenia dotyczące stosowania jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych. Do 2029 roku planowane jest osiągnięcie 90% poziomu selektywnej zbiórki jednorazowych plastikowych i metalowych pojemników na napoje. Dla branży gastronomicznej oznacza to konieczność stopniowego wycofywania się z używania takich opakowań i zastępowania ich bardziej ekologicznymi alternatywami.
Polskie firmy gastronomiczne i producenci opakowań będą musieli dostosować się do nowych przepisów, zastępując tradycyjne opakowania plastikowe bardziej ekologicznymi alternatywami. Oznacza to większe zapotrzebowanie na biodegradowalne i kompostowalne materiały, takie jak papier, tektura czy PLA (polikwas mlekowy).
Koszty wdrożenia nowych regulacji w Polsce mogą być znaczące, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Zakup ekologicznych opakowań, inwestycje w nowe technologie oraz szkolenia dla pracowników to tylko niektóre z wydatków, z jakimi będą musieli zmierzyć się przedsiębiorcy. Aby zminimalizować obciążenia finansowe, rząd planuje wprowadzenie programów wsparcia oraz dotacji dla firm inwestujących w zrównoważone rozwiązania.
Nowe przepisy w Polsce wprowadzą również obowiązkową segregację odpadów w lokalach gastronomicznych. Restauracje i kawiarnie będą musiały wyposażyć swoje zaplecze w odpowiednie pojemniki na plastik, szkło, papier oraz odpady organiczne. Brak spełnienia tego obowiązku może skutkować wysokimi karami finansowymi, dlatego restauratorzy powinni już teraz zacząć planować zmiany w swoich lokalach.
Polscy konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na ekologię, wybierając lokale gastronomiczne, które stosują ekologiczne opakowania i oferują dania wegańskie oraz wegetariańskie. Wprowadzenie nowych regulacji jeszcze bardziej wzmocni te trendy, co zmusi restauratorów do dostosowania swoich ofert do rosnących oczekiwań klientów.
W Polsce egzekwowanie nowych regulacji będzie odbywać się poprzez regularne kontrole sanitarne oraz inspekcje handlowe. Lokale, które nie będą spełniać wymagań w zakresie ekologicznych opakowań, segregacji odpadów czy stosowania rPET w butelkach, muszą liczyć się z wysokimi karami finansowymi oraz możliwością czasowego zawieszenia działalności. Dlatego kluczowe jest, aby przedsiębiorcy już teraz rozpoczęli proces dostosowywania się do nowych wymogów.
Innowacje technologiczne jako wsparcie dla branżyNa polskim rynku pojawia się coraz więcej innowacyjnych rozwiązań technologicznych wspierających gastronomię. Np.: made4loop Systemy automatycznej segregacji odpadów, aplikacje do zarządzania gospodarką odpadami oraz nowe technologie produkcji opakowań to tylko niektóre z możliwości, które mogą ułatwić dostosowanie się do nadchodzących zmian. Firmy inwestujące w takie technologie mogą zyskać przewagę konkurencyjną i zmniejszyć koszty długoterminowe.
W odpowiedzi na rosnące wymagania ekologiczne oraz zmieniające się preferencje konsumentów, w 2025 roku przewiduje się wzrost popularności opakowań wykonanych z materiałów biodegradowalnych i kompostowalnych, takich jak papier, tektura czy trzcina cukrowa. Coraz częściej stosowane będą również opakowania wielokrotnego użytku, wykonane z ceramiki, szkła czy stali nierdzewnej. Dodatkowo opakowania będą projektowane w sposób minimalistyczny, z naciskiem na funkcjonalność i estetykę, co ma na celu redukcję zużycia materiałów i ułatwienie recyklingu.
Od 1 stycznia 2024 roku w Polsce obowiązuje tzw. podatek od plastiku, który nakłada opłaty na producentów i importerów opakowań z tworzyw sztucznych niepodlegających recyklingowi. Celem tego podatku jest zachęcenie przedsiębiorców do stosowania bardziej ekologicznych materiałów opakowaniowych oraz wsparcie działań na rzecz ochrony środowiska. Dla branży gastronomicznej oznacza to konieczność analizy kosztów związanych z używaniem plastikowych opakowań i ewentualne poszukiwanie alternatywnych rozwiązań.
Rozporządzenia wchodzące w życie w 2025 roku stanowią wyzwanie, ale i szansę na rozwój dla polskiej branży gastronomicznej i producentów opakowań. Przystosowanie się do nowych regulacji wymaga inwestycji, ale może również przyciągnąć nową grupę świadomych konsumentów. Warto śledzić zmiany i korzystać z dostępnych narzędzi, by sprostać wymaganiom przyszłości. Lokale gastronomiczne, które podejmą odpowiednie kroki już teraz, będą lepiej przygotowane na wyzwania, jakie niesie ze sobą rok 2025.
Patrycja to ekspertka ds. mediów społecznościowych i rynków e-commerce. Specjalizuje się w wykorzystywaniu nowych trendów rynkowych w handlu produktami dla gastronomii. Interesuje się również fotografią produktową, która pomaga w kreowaniu atrakcyjnej wizualizacji naszych opakowań. Poza tym, zgłębia wiedzę dotyczącą ekologicznych rozwiązań, wspierając firmę w promowaniu świadomych, ekologicznych opcji w branży opakowań gastronomicznych.
